ต้นกล้วยเต่า (ไข่เต่า, ตับเต่า) ผลไม้ป่ากินได้ ดอกหอม ลักษณะ, ประโยชน์, สรรพคุณ?

กล้วยเต่า, ไข่เต่า, ตับเต่า, ก้นครก, กล้วยตับเต่า ผลไม้ป่าหายาก รสชาติอร่อย หวานหอมชื่นใจ ดอกหอม เป็นสมุนไพร ไม้ป่าไทย ไม้ดอกหอม พื้นเมืองของไทย น่าปลูก อนุรักษ์

กล้วยเต่า (ไข่เต่า,ตับเต่า)

หากย้อนเวลาหาอดีต วัยเด็กของเพื่อนๆ พี่น้อง หลายๆ คนคงเคยมีประสบการณ์ วิ่งแย่งกันเก็บผล "กล้วยเต่า" หรือ "ไข่เต่า" หรือ "ตับเต่า" มากินกันอย่างเอร็ดอร่อยบ้างนะครับ แต่เด็กรุ่นใหม่ในสมัยนี้ แทบไม่รู้จัก ผลไม้ป่าไทย ของดี อร่อยๆ กันแล้วนะครับ

กล้วยเต่า, ไข่เต่า, ตับเต่า เป็น พรรณไม้พื้นเมืองของไทย ที่น่าปลูกเลี้ยงมากๆ ครับ เป็นทั้ง ไม้ดอกหอม ไม้พุ่มขนาดเล็ก ไม่สูงมาก ทรงพุ่มสวย สามารถปลูกเลี้ยงในกระถางได้เลย ดอกเล็กๆ น่ารัก ดอกมีกลิ่นหอมอ่อนๆ กลิ่นหอมเย็นชื่นใจ

และยังเป็น ผลไม้ป่ากินได้ รสชาติอร่อย หอมหวาน ชุ่มคอชื่นใจมากครับ หากใครเคยได้กิน คงติดใจ ใช่ไหมครับ? และรากยังมีสรรพคุณทางด้านสมุนไพรไทย อีกด้วย

กล้วยเต่า Polyalthia debilis (Pierre) Finet & Gagnep.

กล้วยเต่า มีชื่อเรียกหลายชื่อ เช่น ก้นครก (มหาสารคาม, ยโสธร), กล้วยตับเต่า(ราชบุรี), ไข่เต่า(เชียงใหม่) ,ตับเต่า,ตับเต่าน้อย(ภาคเหนือ) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Polyalthia debilis (Pierre) Finet & Gagnep. อยู่ใน วงศ์กระดังงา Annonaceae 

รายละเอียดเพิ่มเติม

พบในพื้นป่าโปร่ง หรือขอบชายป่า ดินร่วนปนทราย เป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก ทรงพุ่มสวย ลำต้นสีดำสูงเฉลี่ยประมาณครึ่งเมตร สูงเต็มที่ประมาณ 1-2 เมตร กิ่งอ่อนมีขนละเอียดสีน้ำตาล ผิวใบด้านบนเกลี้ยงมีสีเขียวเข้มเป็นมัน ด้านล่างสีจางกว่าและมีขนที่เส้นใบ สวยงามมาก

ดอกกล้วยเต่า, ดอกไข่เต่า, ดอกตับเต่า เริ่มออกดอกตั้งแต่เดือน พฤษภาคม-สิงหาคม เริ่มออกดอกเดี่ยวเล็กๆ ออกตามง่ามใบ น่ารักมาก กลีบเลี้ยง มี 3 กลีบ รูปสามเหลี่ยมกว้าง กลีบดอก มี 6 กลีบแยกเป็น 2 ชั้นๆ ละ 3 กลีบ รูปไข่ กลีบดอกชั้นในขนาดใหญ่กว่าชั้นนอก

เมื่อออกดอกใหม่ๆ ดอกเล็กสีเขียว และเปลี่ยนเป็น ดอกสีเหลืองอมเขียวอ่อนๆ และเมื่อดอกสุก ดอกสีเหลืองอ่อนๆ ดอกมีกลิ่นหอมหวาน กลิ่นหอมเย็นๆ กลิ่นหอมชื่นใจ โชยกลิ่นหอมอ่อน ดมกลิ่นดอกใกล้ๆ สูดดมกลิ่นหอมได้เต็มที่เลยครับ

ผลกล้วยเต่า ผลไข่เต่า มีทั้งที่เป็นแบบ ผลกลมเดี่ยวๆ และผลกลมยาวคอดระหว่างเมล็ดคล้ายฝักมะขาม มีขนละเอียดอ่อนนุ่ม ขึ้นปกคลุมที่ผล

ผลดิบสีเขียว เมื่อผลสุก ผลสีเหลือง กินได้ครับ ผลแก่ประมาณ กรกฏาคม-ตุลาคม เป็นผลไม้ป่าไทยที่มีรสชาติอร่อยมากครับ เปลือกและเนื้อหุ้มเมล็ด มีรสชาติหวานชื่นใจ (หากผลยังสุกไม่เต็มที่ รสชาติจะออกหวานอมฝาดนิดๆ ครับ) เมล็ดสีดำ เมล็ดแข็ง กินไม่ได้ครับ

สรรพคุณ

กล้วยเต่า,ไข่เต่า, ตับเต่า มีเปลือกรากสีดำ มีสรรพคุณทางสมุนไพรไทย รสเย็น โดยใช้ส่วนราก นำไปต้มน้ำดื่ม แก้ตัวร้อน แก้พิษไข้ ลดไข้ แก้อาการปวดท้อง รักษาวัณโรค และยาบำรุงน้ำนม

บางตำรา นำส่วนรากและลำต้นคั้นสดหรือนำไปต้มน้ำ ใช้ดื่มรักษาอาการปวดท้อง รักษาโรคกระเพาะ บำรุงตับ แก้ตับอักเสบ ดีซ่านตับพิการ บรรเทาอาการจุกเสียดแน่นท้อง

แต่ทั้งนี้ ไม่ควรทำกินเองแบบมั่วๆ นะครับ แต่ควรหาข้อมูลเพิ่มเติมและอยู่ภายใต้การควบคุมแนะนำสัดส่วนสูตรยาสมุนไพรที่ถูกต้องและปลอดภัย ของแพทย์แผนไทยด้วยนะครับ

หากย้อนกลับไปในวัยเด็ก เราอาจจะคุ้นเคย พบต้นกล้วยเต่าได้ไม่ยาก พบขึ้นกระจายตามชายป่าทั่วไปได้มากมาย หากใครเคยมีประสบการณ์ในวัยเด็ก เคยได้เก็บลูกกล้วยเต่า ลูกไข่เต่ากิน คงเข้าใจความรู้สึกและความทรงจำนี้ดีนะครับ

แต่ในปัจจุบันนี้ ต้นกล้วยเต่า ต้นไข่เต่า ค่อยๆ หายไปโดยไม่รู้ตัว เริ่มกลายเป็นพรรณไม้หายากไปซะแล้วครับ จนน่าเป็นห่วงว่า เด็กรุ่นใหม่ จะไม่รู้จัก ไม่เคยกิน ไม่เข้าใจวิถีชีวิตในวัยเด็กของผู้ใหญ่ในอดีต หากไม่ช่วยกันอนุรักษ์เอาไว้ ต่อไปคงถูกลืม และค่อยๆ สูญหายไป อย่างน่าเสียดาย

เราจึงอยากให้ช่วยกันอนุรักษ์ของดีๆ แบบนี้เอาไว้ให้นานๆ ด้วยนะครับ เพราะนอกจากจะเป็นผลไม้ป่าหายากแล้ว ยังเป็นพรรณไม้ดอกหอม และ ยังใช้รากมีสรรพคุณเป็นสมุนไพรไทย รักษาโรคได้อย่างดีอีกด้วย

วิธีปลูก

การปลูกเลี้ยงดูแล ต้นกล้วยเต่า เป็นพันธุ์ไม้พื้นเมืองของไทย จึงปลูกง่าย อดทน ปรับตัวเก่ง ในธรรมชาติมักพบขึ้นได้ดีในบริเวณดินร่วนปนทราย จึงสามารถปลูกเลี้ยงในกระถางด้วยดินร่วน ระบายน้ำได้ดี

สามารถรับแสงแดดกลางแจ้งตลอดวัน แสงแดดครึ่งวัน หรือแสงแดดรำไร ก็ได้ครับ แต่ถ้าปลูกกลางแจ้ง ใบอาจจะซีดเหลือง ปลายใบไหม้ ทำให้อาจดูไม่ค่อยสวยงาม แต่ถ้าปลูกในบริเวณแสงแดดครึ่งวันหรือแสงแดดรำไร ใบจะสีเขียวเข้มเรียบสวยครับ

การขยายพันธุ์

กล้วยเต่า, ไข่เต่า, ตับเต่า สามารถขยายพันธุ์ง่ายๆ ด้วยการเพาะเมล็ด

ดังนั้น หลังจากกินผลสุก ลิ้มรสชาติหวานอร่อยแล้ว อย่าลืมเก็บเมล็ดไว้เพาะเมล็ดขยายพันธุ์กันไว้ด้วยนะครับ

• กล้วยเต่า วงศ์ Annonaceae
• ชื่อวิทยาศาสตร์ กล้วยเต่า : Polyalthia debilis (Pierre) Finet & Gagnep.
• ชื่อสามัญ กล้วยเต่า ภาษาอังกฤษ : -
• ชื่ออื่น : ไข่เต่า, ตับเต่า

รายละเอียดเพิ่มเติม