✓ต้นไม้:'นมแมว' ไม้ดอกหอมไทย ประโยชน์ สรรพคุณ สมุนไพร?
ข้อมูล ต้นนมแมว ชื่อวิทยาศาสตร์ การใช้ประโยชน์, สรรพคุณ, เป็นผลไม้ป่า, พืชที่กินได้, ไม้ประดับ, พืชสมุนไพร ถิ่นอาศัย, การกระจายพันธุ์ ไม้ป่าไทย, ลักษณะดอก,ใบ ไม้พุ่มรอเลื้อย
ข้อมูลทั่วไป ถิ่นอาศัย, แหล่งที่พบ
ถิ่นอาศัย ขึ้นตามที่โล่งแจ้ง หรือชายป่าดงดิบแล้ง และป่าบุ่งป่าทาม ที่ความสูงจากระดับน้ำทะเลไม่เกิน 300 ม.
ต้นนมแมว
- ชื่อวิทยาศาสตร์: Uvaria siamensis (Scheff.) L.L.Zhou, Y.C.F.Su & R.M.K.Saunders
- วงศ์ (Family): Annonaceae
- สกุล (Genus): Uvaria
- ชื่อท้องถิ่นอื่น : นมแมว (ภาคกลาง), กะหวัน (ไทโคราช-อ.ชุมพวง นครราชสีมา), หัวสุ่ม (ไทโคราช-อ.เมืองยาง นครราชสีมา), กล้วยน้อย เครือกล้วยน้อย (อีสาน), กล้วยน้ำ (อ.เชียงขวัญ ร้อยเอ็ด), หมากอร่อย (อ.พรรณานิคม สกลนคร), หมากกล้วยเห็น หมากกล้วยน้อย (ไทญ้อ-อ.ศรีสงคราม จ.นครพนม), กล้วยทาม (อ.บ้านดุง อุดรธานี, อ.เจริญศิลป์ สกลนคร), โอเซ็ล อูเซ็ล (เขมร-อ.ท่าตูม สุรินทร์), กะวัน (ส่วย-อ.ท่าตูม สุรินทร์)
Synonyms
- Fissistigma schefferi (Pierre ex Finet & Gagnep.) Merr.
- Melodorum fruticosum Lour.
- Melodorum schefferi Pierre ex Finet & Gagnep.
- Melodorum siamense (Scheff.) Bân
- Rauwenhoffia siamensis Scheff.
- Uvaria godefroyana Finet & Gagnep.
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
- ลักษณะอยู่อาศัย : ไม้พุ่มรอเลื้อย ยาวได้ถึง 7 ม.
- ลักษณะลำต้น : ตามกิ่งอ่อน ใบ ก้านใบ ดอก และช่อดอกมีขนกระจุกรูปดาวสีน้ำตาลแดง
- ใบ : ใบเดี่ยว เรียงสลับ ใบรูปรี หรือรูปขอบขนาน ยาว 8-15 ซม. ปลายใบแหลม โคนใบมนหรือเว้าเล็กน้อย แผ่นใบหนาเรียบ ผิวใบด้านล่างมีขนกระจุกประปราย เส้นแขนงใบข้างละ 9-11 เส้น (ปลายเส้นโคงจรดกัน) ก้านใบ ยาว 3-5 มม.
- ดอก : ช่อดอกออกตรงข้ามใบ มี 1-3 ดอก/ช่อ ก้านดอกยาว 5-8 มม.
- กลีบเลี้ยง : กลีบเลี้ยง 3 กลีบ สีเขียวอ่อน
- กลีบดอก : กลีบดอก 6 กลีบ สีเหลืองนวล รูปไข่กว้าง ยาว 1 ซม. ปลายแหลม ดอกบานกว้าง 2 ซม. มีกลิ่นหอมเย็น ออกดอกช่วงเดือนเมษายน-สิงหาคม
- ผล : ผลทรงกลมหรือแกมรี เส้นผ่านศูนย์กลาง 1.5-2 ซม. ปลายมีติ่งสั้นหรือกลม มีขนสั้นหนาแน่น ก้านผลยาว 3-5 มม. ติดเป็นกลุ่มๆ ละ 2-10 ผล ก้านช่อผลยาว 1-2 ซม. ผลสุกสีเหลือง มี 2-4 เมล็ด/ผล ผลแก่ช่วงเดือนมิถุนายน-ตุลาคม
การใช้ประโยชน์
- ใช้ประโยชน์เป็นอาหาร : ผลอ่อนมีรสฝาด ผลสุกสีเหลืองรสหวานหอม กินเป็นผลไม้ป่า
- ใช้เป็นสมุนไพร : แก่นตากแห้งต้มน้ำดื่มเป็นยาบำรุงหัวใจ, ทั้งต้นต้มน้ำดื่มแก้ปวดเมื่อย, เถาตากแห้งต้มน้ำดื่มรักษาโรคกระเพาะ, เถาเข้ายาอื่นๆ รักษาโรคอุปทม (กามโรค), รากต้มน้ำดื่มบำรุงน้ำนมในแม่ลูกอ่อนหรืออยู่กำ (อยู่ไฟ), รากต้มน้ำดื่มเป็นยาบำรุงกำลัง
- ใช้ทำเป็นวัสดุใช้งาน : เถาเนื้อเหนียวใช้ทำขอบตะกร้า ขอบกระบุง ขอบสวิง กงลอบ กงไซ
- ใช้ประโยชน์อื่นๆ : ดอกมีกลิ่นหอมเย็น นำมาบูชาพระ หรือปลูกประดับเป็นไม้ดอกหอม
ที่มาข้อมูลและภาพ : หนังสือเผยแพร่: ป่าบุ่งป่าทาม ภาคอีสาน
