✓ต้นไม้: โฮย่าดอกฉุน นมตำเลียดอกฉุน (Hoya graveolens)?

โฮย่าดอกฉุน หรือ นมตำเลียดอกฉุน มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Hoya graveolens Kerr วงศ์ Apocynaceae คำระบุชนิด 'graveolens' แปลว่ามีกลิ่นฉุน หมายถึงดอกที่มีกลิ่นฉุนหรือกลิ่นแรงในเวลากลางคืนเพื่อล่อแมลงมาช่วยผสมเกสร

โฮย่าดอกฉุน Hoya graveolens

โฮย่าดอกฉุน (นมตำเลียดอกฉุน) เป็นพรรณไม้พื้นเมืองของไทย พบได้ที่ภาคเหนือ จ.ตาก นครสวรรค์ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จ.เลย ภาคตะวันออก จ.นครราชสีมา ภาคตะวันออกเฉียงใต้ ศรีราชา จ.ชลบุรี

รายละเอียดเพิ่มเติม

มีการกระจายพันธุ์ ทั่วภูมิภาคอินโดจีน นิเวศวิทยา พบทอดเลื้อยบนดินหรือบนโขดหินปูน ในพื้นที่ที่มีร่มเงา หน้าผา และเกาะเลื้อยตามต้นไม้ ที่ความสูงจากระดับทะเล 0-450 ม. ออกดอกและเป็นผลในช่วงเดือนมีนาคมถึงพฤษภาคม

ต้นโฮย่าดอกฉุน (นมตำเลียดอกฉุน) มีลักษณะเป็นไม้เถาทอดเลื้อยเกาะบนต้นไม้หรือก้อนหิน ลำต้นเรียว กลม เกลี้ยง สีเขียว เมื่อแก่เปลี่ยนเป็นสีสนิม มีจุดประสีน้ำตาล ข้อบวม ยาวประมาณ 5 ม. เส้นผ่านศูนย์กลาง 2-7 มม. มีรากพิเศษอยู่ใต้ข้อที่แก่แล้ว

ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม รูปรีแกมรูปไข่กลับ กว้าง 3-5.7 ซม. ยาว 5.4-7.8 ซม. โคนรูปลิ่มหรือกลม ขอบเรียบ ปลายเรียวแหลมหรือเป็นติ่งแหลม แผ่นใบอวบน้ำ เมื่อแห้งหนาคล้ายหนัง ผิวใบด้านบนสีเขียวอ่อน มีจุดสีม่วงกระจายอยู่ ก้านใบโค้งหรือค่อนข้างบิด สีเขียวอ่อน ยาว 7-12 ซม.

ดอกโฮย่าดอกฉุน / ดอกนมตำเลียดอกฉุน ออกดอกเป็นช่อดอกแบบช่อซี่ร่ม กลม ห้อยลง เส้นผ่านศูนย์กลางช่อประมาณ 5 ซม. ดอกในช่อไม่เกิน 20 ดอก ก้านช่อดอกสีเขียวถึงสีน้ำตาลแกมม่วง มีจุดสีน้ำตาล ก้านดอกกลม สีเขียวหรือสีน้ำตาลอมม่วง ยาว 1.3-2 ซม. มีขนหยาบแข็ง กระจายทั่วผิว

วงกลีบเลี้ยงสีเขียวอมม่วงถึงสีม่วงอ่อน เส้นผ่านศูนย์กลาง 3.4-4.1 มม. พูกลีบรูปสามเหลี่ยมแกมรูปไข่ กว้าง 0.8-1 มม. ยาว 1.7-2 มม. ขอบบางคล้ายเยื่อ ปลายแหลม ด้านในมีขนกระจายทั่ว ด้านนอกเกลี้ยง ดอกตูมค่อนข้างเป็นสัน 5 สัน ดอกสีขาวอมครีม วงกลีบดอกรูปกงล้อ เว้าลง ด้านบนสีขาว ด้านล่างสีขาวอมม่วง เส้นผ่านศูนย์กลาง 1.5-1.6 มม.

พูกลีบรูปไข่แกมรูปสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน บางยาว 8-8.3 มม. ปลายแยกเป็นอิสระกว้าง 5-6 มม. ยาว 5-5.5 มม. โค้งกลับ ปลายกลีบม้วนออก มีขนยาวห่างกระจายอยู่ทั่ว กระบังรอบเกสรเพศผู้สีขาวอมม่วง โปร่งแสง

ส่วนโคนสีม่วงเข้มกว่า เส้นผ่านศูนย์กลาง 5.5-5.7 มม. สูง 2.5-3 มม. เกลี้ยง แฉกรูปไข่ กว้าง 1.3-1.5 มม. ยาว 2.5-3 มม. โคนแหลม ปลายกลม กลุ่มเรณูรูปขอบขนาน รังไข่2 ช่อง แต่ละช่องรูปไข่ สีเขียวอ่อน เกลี้ยง ออกดอกและผลเดือนพฤษภาคมถึงกรกฎาคม

ผล(ฝัก)แบบผลแห้งแตกแนวเดียว ผลรูปทรงกระบอก รูปกระสวย ปลายเรียว ยาว 12-14 เซนติเมตร สีเหลือง มีจุดสีแดงเข้มแกมดำ กว้างประมาณ 7 มม. ยาวประมาณ 8 มม. เมื่อแก่แตกแนวเดียว เมล็ดจำนวนมาก เมล็ด แบน กว้างประมาณ 1 มม. ยาวประมาณ 5.5 มม. ปลายด้านหนึ่งมีกระจุกขน ยาวเป็นพู่มีสีขาว กระจายตามลมได้ดี

โฮย่าดอกฉุน /นมตำเลียดอกฉุน ได้รับตีพิมพ์เป็นพืชชนิดใหม่ของโลกเมื่อปี ค.ศ. 1939 โดยหมอคาร์ (A. F. G. Kerr) นายแพทย์ชาวไอริช ผู้ก่อตั้งพิพิธภัณฑ์พืชกรุงเทพฯ (BK)

อ้างอิง : กลุ่มงานพฤกษศาสตร์ป่าไม้ สำนักวิจัยการอนุรักษ์ป่าไม้และพันธุ์พืช กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช.

รายละเอียดเพิ่มเติม