ต้นโมกราชินี (โมกสิริกิติ์) โมกพื้นเมืองไทย ไม้ดอกหอม ลักษณะดอก วิธีปลูกเลี้ยง?

"โมกราชินี" เป็นพรรณไม้ในสกุลโมกบ้านที่มีคำระบุชนิด sirikitiae ตั้งขึ้นเพื่อเทิดพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ

สำรวจพบครั้งแรก โดย Dr.David Middleton ชาวอเมริกัน ร่วมกับ นายธวัชชัย วงศ์ประเสริฐ เมื่อวันที่ 27 กุมภาพันธ์ 2544 จากบนเขาหินปูนในอำเภอพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี

ส่วนต้นที่นำมาปลูกเลี้ยง หากได้รับความชื้นอยู่ตลอดเวลาจะทยอยให้ดอกจนถึงเดือนเมษายน ดอกโมกราชินีจะบานเพียงวันเดียวแล้วโรย แต่จะส่งกลิ่นหอมอ่อนๆ ตลอดวัน

โมกราชินี

ภาพ* : พรรณไม้เกียรติประวัติของไทย โดย กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช

โมกราชินี มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Wrightia sirikitiae D.J.Middleton & Santisuk เป็นไม้ถิ่นเดียวของไทย อยู่ในวงศ์ Apocynaceae เป็นพรรณไม้พื้นเมืองของไทย พบกระจายอยู่หลายพื้นที่ในจังหวัดนครสวรรค์ สระบุรี ลพบุรี กาญจนบุรี และสระแก้ว โดยจะขึ้นตามเขาหินปูนเตี้ยๆ ที่แล้ง ระดับความสูง ประมาณ 100 ม. มีฤดูดอกบานอยู่ในช่วงเดือนมกราคมถึงกุมภาพันธ์

รายละเอียดเพิ่มเติม

สำหรับผู้ที่สนใจอยากปลูกโมกราชินี ต้องมีความวิริยะอุตสาหะมากสักหน่อย เนื่องจากโมกราชินีเป็นพรรณไม้ที่โตช้า หากปลูกจากต้นเพาะเมล็ด กิ่งตอน หรือกิ่งปักชำ ลงกระถางหรือลงแปลงให้สัมผัสกับดินโดยตรงจะเจริญเติบโตได้ไม่ดีนัก รากเน่าและตายได้ง่าย

การปลูกต้นโมกราชินีจึงควรปลูกโมกราชินีจากต้นเสียบยอดที่ใช้โมกมันเป็นต้นตอ โดยปลูกลงกระถางขนาดใหญ่หรือลงแปลงกลางแจ้ง ปลูกในดินร่วน และระบายน้ำดี

การดูแลต้นโมกราชินี ควรมีการตัดแต่งพุ่มเป็นช่วงๆ เนื่องจากเป็นพรรณไม้ที่แตกกิ่งกระโดงสูงเร็ว ทำให้มีทรงพุ่มสูงชะลูด และมีดอกน้อย ความนิยมปลูกโมกราชินีอีกแนวทางหนึ่งคือปลูกโชว์ทรวดทรง โชว์ลีลา มีการตัดแต่งเป็นรูปทรงต่างๆ มีการปลูกให้ยึดเกาะหินและปลูกเป็นไม้แคระ หรือบอนไซ

ลักษณะพรรณไม้ของโมกราชินี

ต้นโมกราชินี มีลักษณะเป็นไม้ต้นขนาดเล็ก สูงได้ถึง 6 ม. ผลัดใบ ลำต้นแตกกิ่งมาก เปลือกสีขาวปนเทา มีช่องอากาศเป็นปุ่มกลมหรือรีกระจายทั่วลำต้น ใบเป็นใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม ใบรูปรีหรือรูปไข่แกมรูปรี ยาว 2.5-8.2 ซม. ปลายใบเป็นติ่งแหลม ใบบางมีขนละเอียด สากมือ

ดอกโมกราชินี ออกเป็นช่อดอกยาว 3-5 ซม. กลีบเลี้ยงและกลีบดอกจำนวนอย่างละ 5 กลีบ กลีบดอกสีขาวนวล โคนกลีบดอกเป็นหลอดยาว 1.4-2 ซม. ปลายแยกเป็นกลีบยาว 1.5-2.5 ซม.

ผล(ฝัก) ออกเป็นฝักคู่ กว้าง 1-1.5 ซม. ยาว 8.5-14 ซม. สีน้ำตาลอมเขียว มีช่องอากาศ กระจายหนาแน่น ผลแห้งแตก มีเมล็ดจำนวนมาก ลักษณะเมล็ด สีดำรูปรียาว 5-6 มม. มีปุยปลายเมล็ด ปลิวลอยตามลมได้

การขยายพันธุ์โมกราชินี ใช้วิธีเพาะเมล็ด หรือเสียบยอด โดยใช้โมกมันเป็นต้นตอ

อ้างอิง: หนังสือ 84 พรรณไม้ถวายในหลวง โครงการปลูกป่าถาวรเฉลิมพระเกียรติฯ โดย บริษัท กสท โทรคมนาคม จำกัด (มหาชน) กรุงเทพฯ, 2552

รายละเอียดเพิ่มเติม