ต้นอากาเว่ โลแฟนทา Agave lophantha มีกี่ชนิดสายพันธุ์ ลักษณะเด่น วิธีปลูก ดูแล?

ชื่อวิทยาศาสตร์

ต้นอากาเว่ชนิดนี้ หากค้นข้อมูลใน internet พบว่าข้อมูลจากหลายเว็บ มีข้อมูลชื่อวิทยาศาสตร์ไม่ตรงกัน โดยมีอยู่ 2 ชื่อ คือ Agave univittata Haw. และ Agave lophantha Schiede

ดังนั้นในบทความนี้ จึงขออ้างอิงข้อมูลตาม World Checklist of Selected Plant Families: Royal Botanic Gardens, Kew ซึ่งจะใช้ชื่อวิทยาศาสตร์ ว่า Agave lophantha Schiede เป็นชื่อที่ยอมรับ (Accepted Name) ส่วนชื่อ Agave univittata Haw. เป็นเพียงชื่อพ้อง (Synonyms)

อาจเนื่องจาก ชื่อ Agave lophantha Schiede, ชื่อนี้ถูกค้นพบและตั้งชื่อไว้ตั้งแต่ ปี 1829 และหลังจากนั้นอีก 2 ปี ก็มีการตั้งชื่อใหม่มาอีกว่า Agave univittata Haw. (ปี 1831) แต่เมื่อได้พิสูจน์ยืนยันแล้วว่า เป็นพรรณไม้ชนิดเดียวกัน จึงต้องใช้ชื่อแรกที่ตั้งชื่อมาก่อน ซึ่งก็คือ Agave lophantha Schiede นั่นเอง

อากาเว่ โลแฟนทา (โลแฟนธา) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Agave lophantha Schiede อยู่ในวงศ์ Asparagaceae มีชื่อสามัญ ภาษาอังกฤษ ว่า Thorn crested Agave, Thorn-crested Century Plant, Thorncrest Agave

รายละเอียดเพิ่มเติม

ชื่อไทยของพรรณไม้ชนิดนี้ มีชื่อทางการ ว่า "อากาเว่ปลายหนาม" (Agave univittata Haw.) ซึ่งอ้างอิงตามข้อมูลชื่อพรรณไม้แห่งประเทศไทย โดย เต็ม สมิตินันทน์ (ฉบับแก้ไขปรับปรุง พ.ศ. 2557)

ถิ่นกำเนิด

อากาเว่ โลแฟนทา เป็นพันธุ์ป่า หรือพันธุ์พื้นเมืองที่มีการกระจายพันธุ์ ทางตะวันออกเฉียงใต้ของรัฐเทกซัสสหรัฐอเมริกาทางทิศใต้ของเม็กซิโก (Gentry 1982) และทางด้านตะวันออกของ Sierra Madre Oriental ของเม็กซิโกไปจนถึงเวรากรูซตอนกลาง โดยมีถิ่นกำเนิดในรัฐ Nuevo León, Tamaulipas ของเม็กซิโก, San Luis Potosí, Guanajuato, Hidalgo, Querétaroและ Veracruz ที่ระดับความสูง 30-1,500 ม.

อากาเว่ โลแฟนทา ยังสามารถแยกเป็นพันธุ์ปลูกได้อีก 2 พันธุ์คือ อากาเว่ โลแฟนทา ลายแถบกลาง Agave lophantha 'Splendida' และอากาเว่ โลแฟนทา พันธุ์ใบด่าง Agave lophantha 'Quadricolor'

1. Agave lophantha 'Splendida'

อากาเว่ โลแฟนทา พันธุ์ใบเขียว Agave lophantha 'Splendida' มีชื่อสามัญ ภาษาอังกฤษ ว่า Center Strip Agave มีชื่อพ้องคือ Agave univittata 'Splendida'

ฟอร์มพุ่มสูงได้ถึง 30 ซม. และกว้างไม่เกิน 45 ซม. ใบมีสีเขียวเข้มมีแถบตรงกลางสีเขียวอมเหลืองที่โดดเด่นมองเห็นได้ทั้งผิวใบด้านบนและด้านล่างและมีฟันสีขาวโดดเด่นตามระยะขอบ มีความยาวสูงสุด 7 นิ้ว (17.5 ซม.) และกว้างไม่เกิน 2 นิ้ว (5 ซม.) เมื่อโตเต็มที่พืชชนิดนี้สามารถผลิตก้านดอกสูงได้ถึง 12 ฟุต (3.6 ม.) มีดอกมีเกสรตัวผู้ยาวตามแบบฉบับของพันธุ์

รายละเอียดเพิ่มเติม

2. Agave lophantha 'Quadricolor'

อากาเว่ โลแฟนทาด่าง Agave lophantha 'Quadricolor' มีชื่อสามัญ ภาษาอังกฤษ ว่า Quadricolor Century Plant มีชื่อพ้องอีกหลายชื่อ เช่น Agave univittata 'Quadricolor', Agave univittata 'Goshiki Bandai', Agave univittata 'Goshikibandai', Agave kerchovei 'Pectinata'

อากาเว่ด่าง โลแฟนทาด่าง ฟอร์มพุ่มมีความสูง 45 ซม. และมีเส้นผ่านศูนย์กลางไม่เกิน 60 ซม. ใบมีความยาวสูงสุด 30 ซม. ชื่อพันธุ์ Quadricolor หมายถึง "4 สี" คือใบสีเขียวเข้มขลิบด้วยสีเหลืองและมีสีเขียวอ่อน ฟันสีแดงเข้มเน้นแถบขอบสีเหลือง มันจะเป็นสีแดงเมื่อปลูกในที่มีแสงจัดเพื่อให้ใบไม้มีสี่สีที่แตกต่างกัน

รายละเอียดเพิ่มเติม

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ต้นอากาเว่ โลแฟนทา ไม้ล้มลุก อายุหลายปี ลำต้นเจริญเป็นพุ่ม เส้นผ่านศูนย์กลาง 0.60 – 1 เมตร เป็นพืชอวบน้ำที่มีใบหนาเนื้อแข็งและหยักตามขอบ มีหนามแหลมและเด่นที่ขอบใบและปลายใบ

ใบอากาเว่ โลแฟนทา ใบรูปใบหอกแกมรูปแถบ กว้าง 8 – 10 เซนติเมตร ยาว 60 – 70 เซนติเมตร ออกเวียนรอบต้นเป็นกระจุก ปลายใบมีหนามแหลมแข็ง ยาว 2 เซนติเมตร ขอบใบหนาเป็นคลื่น มีหนามแข็งสั้น ๆ สีเทาถึงสีน้ำตาลแดงรูปตะขอ ยาว 0.8 เซนติเมตร ห่างกัน 2 เซนติเมตร ส่วนแผ่นใบบางเรียบ สีเขียวถึงสีเขียวอมเหลือง บางครั้งมีลายทางสีอ่อนซีดตรงกลางใบ ใบโค้งเข้าด้านในทรงพุ่ม

ดอกอากาเว่ โลแฟนทา ช่อดอกแบบช่อเชิงลด ยาว 4 – 5 เซนติเมตร ดอกสีเขียวอมเทาถึงสีเหลือง หรือ ดอกสีขาวอมเขียวถึงเขียวอมเหลือง ก้านดอกสูงได้ถึง 16 ฟุต (5 ม.)

วิธีปลูก ดูแล และขยายพันธุ์

ต้นอากาเว่ โลแฟนทา จัดว่าเป็นไม้อวบน้ำที่ปลูกง่าย ทนทาน ทนแล้งได้ดีมาก เติบโตอย่างช้า ๆ ไปเรื่อยๆ โดยอาจไม่ต้องสนใจดูแลมากนัก สามารถเลี้ยงแบบลืม ๆ ได้เลย ไม่ควรรดน้ำต้นไม้บ่อย ๆ เพราะอาจทำให้รากเน่าตายได้

วิธีปลูกต้นอากาเว่ โลแฟนทา ชอบดินร่วนระบายน้ำดี หรือใช้วัสดุปลูกแบบเดียวกับแคตตัส ทนแล้งได้ดี ต้องการน้ำน้อย ชอบแสงแดดกลางแจ้งตลอดวันหรือสามารถปลูกในบริเวณแสงแดดรำไรก็ได้

ต้นอากาเว่ โลแฟนทา มีหนามที่แหลมคมมาก จึงควรระมัดระวังในการปลูกไว้ในบริเวณที่ปลอดภัย ห่างจากเด็กและสัตว์เลี้ยง อาจได้รับบาดเจ็บได้

การขยายพันธุ์อากาเว่ โลแฟนทา สามารถใช้วิธีการเพาะเมล็ด (เมล็ดใช้เวลาในการงอก 30 – 60 วันที่อุณหภูมิ 20 °C) หรือวิธีการแยกหน่อ (การแยกหน่อควรเลือกหน่อที่มีใบแล้ว 4 – 5 ใบและตัดหน่อให้ติดส่วนของต้นแม่ไว้ประมาณ 1 เซนติเมตร)

รายละเอียดเพิ่มเติม