แคคตัส ฮามาโตะ (เทโลแคคตัส) วิธีเลี้ยง ออกดอกเก่ง ราคาถูก?
แคคตัส 'ฮามาโตะ'
แคคตัส 'ฮามาโตะ' เป็นแคคตัสที่มีลักษณะเด่นอยู่ที่ ดอกมีขนาดใหญ่ กลีบดอกสีเหลืองสดใส กลางดอกสีแดง ดอกมีกลิ่นหอมอ่อน ออกดอกง่าย เลี้ยงง่าย ดูแลง่าย ลำต้นทรงกลม เติบโตขึ้นเป็นทรงกระบอก บิดเกลียวเล็กน้อย มีเสน่ห์สวยงามมาก
สำหรับชื่อไทยที่ใช้เป็นทางการ หรือ ชื่อราชการของพืชชนิดนี้ ยังไม่มีชื่อไทย แต่มีชื่อทางการค้า นิยมเรียกว่า "ฮามาโตะ" เนื่องจากเดิมเคยถูกจัดอยู่ในสกุล"ฮามาโตะแคคตัส" (Hamatocactus) โดยมีชื่อว่า Hamatocactus setispinus (Engelm.) Britton & Rose
จึงเป็นที่มาของการเรียกชื่อสั้น ๆ ว่า "ฮามาโตะ" จนติดปากมาจนถึงทุกวันนี้ แม้ว่าปัจจุบันถูกย้ายไปอยู่ในสกุลเทโลแคคตัส Thelocactus แล้ว
ซึ่งในบทความนี้ ทางเราจึงขอใช้ชื่อไทย ตามชื่อที่นิยมเรียกกันว่า "แคคตัส ฮามาโตะ"
ชื่อสามัญ (ภาษาอังกฤษ)
แคคตัส ฮามาโตะ มีชื่อสามัญ ภาษาอังกฤษ (Common name) ว่า Miniature Barrel Cactus, Hedgehog Cactus, Twisted Rib Cactus, Fishhook Cactus
ชื่อวิทยาศาสตร์ (ชื่อพฤกษศาสตร์)
"แคคตัส ฮามาโตะ" ชื่อวิทยาศาสตร์ ว่า Thelocactus setispinus (Engelm.) E.F.Anderson (เทโลแคคตัส เซติสปินัส) จัดเป็นพืชในสกุลเทโลแคคตัส (Thelocactus) อยู่ในวงศ์แคคตัส (Cactaceae), วงศ์ย่อย Cactoideae
ชื่อสกุล "Thelocactus" มาจากภาษากรีก thele หมายถึง แคคตัสหัวนม สื่อถึงลักษณะของเนินหนาม, คำระบุชนิด "setispinus" มาจากภาษาละติน "seta" หมายถึง bristle (ขนแปรง) และ "spina" หมายถึง thorn, spine (หนาม) สื่อถึงลักษณะของหนาม
ชื่อพ้อง (Synonyms)
- Cactus bicolor Terán & Berland.
- Echinocactus hamatus Muehlenpf.
- Echinocactus hamulosus Regel
- Echinocactus muehlenpfordtii J.H.Fennell
- Echinocactus nodosus (Linke) Hemsl.
- Echinocactus setispinus Engelm.
- Echinocactus setispinus f. cachetianus (Labour.) Schelle
- Echinocactus setispinus var. cachetianus Labour.
- Echinocactus setispinus f. hamatus (Muehlenpf.) Schelle
- Echinocactus setispinus var. hamatus (Muehlenpf.) Engelm.
- Echinocactus setispinus var. mierensis K.Schum.
- Echinocactus setispinus var. muehlenpfordtii (J.H.Fennell) J.M.Coult.
- Echinocactus setispinus var. orcuttii K.Schum.
- Echinocactus setispinus var. robustus Poselg.
- Echinocactus setispinus var. setaceus Engelm.
- Echinopsis nodosa Linke
- Ferocactus setispinus (Engelm.) L.D.Benson
- Hamatocactus bicolor (Terán & Berland.) I.M.Johnst.
- Hamatocactus setispinus (Engelm.) Britton & Rose
- Hamatocactus setispinus f. cachetianus (Labour.) Krainz
- Hamatocactus setispinus f. flavibaccatus G.Unger
- Hamatocactus setispinus f. orcuttii (K.Schum.) Krainz
- Mammillaria engelmannii Cory
- Thelocactus setispinus var. cachetianus (Labour.) Pilbeam
- Thelocactus setispinus var. hamatus (Muehlenpf.) Pilbeam
- Thelocactus setispinus var. mierensis (K.Schum.) Pilbeam
- Thelocactus setispinus var. orcuttii (K.Schum.) Pilbeam
แคคตัส 'ฮามาโตะ' (Thelocactus setispinus) เป็นชนิดเดียวในสกุล Thelocactus ที่มีลักษณะเด่นที่แตกต่างจากชนิดอื่นในสกุลเดียวกัน คือ มีหนามกลางเป็นหนามตะขอ และตุ่มหนามไม่เป็นเต้าแบบชนิดอื่น แต่มีพูบาง หยักและเป็นเกลียวเล็กน้อย และมีผล(ฝัก) สีแดงสด เนื้อคล้ายเบอร์รี่ ทำให้ดูใกล้เคียงกับสกุล Ferocactus
การกระจายพันธุ์
การกระจายพันธุ์ของแคคตัส ฮามาโตะ มีการกระจายพันธุ์ในถิ่นกำเนิดที่พบในประเทศพบในเม็กซิโกในรัฐนูเอโว เลออน, ซานหลุยส์โปโตซี, ตาเมาลีปัส และในรัฐเทกซัสในสหรัฐอเมริกา
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
แคคตัส 'ฮามาโตะ' มีลักษณะเนินหนามเป็นเต้า หนามแหลมแข็ง หนามข้างสีขาว หนามกลางเป็นหนามตะขอ สีน้ำตาลแดง ลักษณะโดยรวมอาจดูคล้ายกลุ่มสกุลแมมมิลลาเรีย และสกุลอิชิโนแคคตัส เหมาะสำหรับนักเลี้ยงแคคตัสมือใหม่ที่ชอบดูดอกกระบองเพชรสวย ๆ เมื่อออกดอกแล้ว ติดฝักง่าย มักติดฝักได้เอง ฝักสุกสีแดง
วิธีเลี้ยง และการดูแล
แคคตัส ฮามาโตะ เป็นแคคตัสที่ปลูกเลี้ยงง่าย ดูแลง่าย ทนทาน โตเร็ว วิธีเลี้ยง เหมือนต้นแคคตัสทั่วไป ชอบแสงแดดตลอดวัน หรือแสงแดดครึ่งวันก็ได้ ชอบดินปลูกโปร่งๆ ระบายน้ำดี แห้งเร็ว สามารถเลี้ยงได้ทั้งในโรงเรือนแคคตัส หรือกลางแจ้ง
แคคตัส ฮามาโตะ เป็นแคคตัสที่มีลักษณะลำต้นและหนามสวย ออกดอกเก่ง ดอกใหญ่สวยงาม ดอกมีกลิ่นหอมอ่อน ราคาไม่แพง จึงเหมาะสำหรับนักเลี้ยงแคคตัสมือใหม่
การขยายพันธุ์
การขยายพันธุ์ต้นแคคตัส ฮามาโตะ สามารถขยายพันธุ์ได้ด้วยวิธีเพาะเมล็ด