✓ต้นไม้: อะราง,นนทรีป่า แตกต่างนนทรีบ้าน ลักษณะ ประโยชน์
อะราง (นนทรีป่า)
ชื่อวิทยาศาสตร์ (ชื่อพฤกษศาสตร์)
อะราง (นนทรีป่า) ชื่อวิทยาศาสตร์ ว่า Peltophorum dasyrhachis (Miq.) Kurz จัดเป็นพืชในสกุล Peltophorum อยู่ในวงศ์ถั่ว (Fabaceae) ซึ่งพันธุ์พืชนี้ ทางเราจัดไว้ในกลุ่มไม้ดอกหอม
ชื่อพ้อง (Synonyms)
- Baryxylum dasyrhachis (Miq.) Pierre
- Brasilettia dasyrhachis (Miq.) Kuntze
- Caesalpinia dasyrhachis Miq.
อะราง (นนทรีป่า) แบ่งแยกได้อีก 2 พันธุ์ (variety เขียนย่อว่า var.) คือ Peltophorum dasyrhachis var. dasyrhachis ซึ่งพบในประเทศไทย และ Peltophorum dasyrhachis var. tonkinensis (Pierre) K.Larsen & S.S.Larsen ซึ่งพบใน กัมพูชา เวียดนาม และทางจีนตอนใต้
ชื่อไทย
ชื่อที่เป็นทางการ หรือ ชื่อราชการของพืชชนิดนี้ มีชื่อไทยว่า อะราง (อ้างอิงจากข้อมูลชื่อพรรณไม้แห่งประเทศไทย; เต็ม สมิตินันท์ ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2557)
ต้นอะราง ยังมีชื่ออื่น ๆ ที่เป็นชื่อพื้นเมือง หรือชื่อท้องถิ่น ว่า นนทรี (ภาคกลาง, ภาคใต้), นนทรีป่า (ฉะเชิงเทรา), อินทรี (จันทบุรี), คางรุ้ง คางฮุ่ง (พิษณุโลก), จ๊าขาม ช้าขม (เลย), อะราง (นครราชสีมา, ร้อยเอ็ด, อุดรธานี, อ.เจริญศิลป์ สกลนคร), ร้าง (นครราชสีมา), สะฝาง (อ.ศรีสงคราม นครพนม), ตาเซก (เขมร-บุรีรัมย์), ราง (ส่วย-สุรินทร์) และมีชื่อสามัญ (ภาษาอังกฤษ) ว่า -
นิเวศวิทยา
ต้นอะราง (นนทรีป่า) ในประเทศไทยพบขึ้นตามชายป่าดงดิบ ป่าผลัดใบ หรือป่าเสื่อมโทรม หรือตามพื้นที่ดินลูกรังหรือดินปนทราย ในป่าบุ่งป่าทามมักจะพบตามแนวเชื่อมต่อกับป่าบก หรือบนเนินดิน เป็นไม้เบิกนำ โตเร็ว เหมาะสมต่อการนำไปปลูกฟื้นฟูป่า ขึ้นที่ความสูงจากระดับน้ำทะเลไม่เกิน 1,000 ม.
การกระจายพันธุ์
การกระจายพันธุ์ของอะราง (นนทรีป่า) ในไทยพบกระจายพันธุ์ทั่วประเทศ ต่างประเทศพบในลาว เวียดนาม กัมพูชา คาบสมุทรมาเลเซีย สุมาตรา และบอร์เนียว
อะราง (นนทรีป่า) ออกดอกเดือนไหน
ต้นอะราง (นนทรีป่า) ผลัดใบช่วงเดือนมกราคม - กุมภาพันธ์ ออกดอกพร้อมแตก ใบใหม่ช่วงเดือนกุมภาพันธ์ - เมษายน ผลแก่พฤษภาคม - กรกฎาคม
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของอะราง (นนทรีป่า)
- ลักษณะวิสัย: ไม้ต้น สูง 10-30 ม.
- ลำต้น: เปลือกเรียบสีน้ำตาลอมเทา มีช่องอากาศจำนวนมาก ตามกิ่งอ่อน ช่อดอก แกนใบ และช่อดอกมีขนสั้นสีน้ำตาลแดงหนาแน่น ยอดมีหูใบหุ้ม รูปเขากวาง ยาว 1-2.5 ซม.
- ใบ: ใบประกอบแบบขนนก 2 ชั้น ยาว 15-40 ซม. ใบประกอบเรียงตรงข้าม มี 5-9 คู่ ใบย่อยเรียงตรงข้าม มี 6-16 คู่ รูปขอบขนาน ยาว 1-2 ซม. ปลายใบกลม-เว้าตื้น โคนใบตัดและเบี้ยว ผิวใบด้านล่างมีขนสั้น
- ดอก: ช่อดอกแบบกระจะ ยาว 15-30 ซม. ห้อยลง ออกตามซอกใบใกล้ยอด ดอกมีกลิ่นหอมอ่อนๆ กลีบเลี้ยงและกลีบดอกอย่างละ 5 กลีบ กลีบดอกสีเหลือง รูปไข่กลับ ยาว 1.5-2.5 ซม. ก้านดอกย่อยยาว 2-4 ซม.
- ผล: ผลแบบฝักแบน มีปีกบางรอบ รูปรี ยาว 4-6 ซม. กว้าง 2-2.5 ซม. ปลายทั้งสองด้านเรียวแหลม ฝักบิดเป็นเกลียวเล็กน้อย ผลแก่แห้งไม่แตก มี 4-8 เมล็ด
อะราง (นนทรีป่า) มีลักษณะทั่วไปคล้ายกับ นนทรีบ้าน (Peltophorum pterocarpum) แตกต่างกันที่นนทรีบ้าน จะมีช่อดอกและช่อผลตั้งขึ้น และไม่พบหูใบรูปเขากวาง
ประโยชน์
การใช้ประโยชน์ของอะราง (นนทรีป่า) สามารถนำมาเป็นอาหาร เปลือก มีรสฝาด สับแล้วขูดใส่กับตำแตง ช่วยดับพิษจากยางของแตง ไม่กัดลิ้น-ปาก (ปกติหลังจากกินตำแตงแล้วลิ้นจะเสียสมดุลในการรับรส เช่น ดื่มน้ำแล้วมีรสขมเฝื่อน (คุณสมบัติเหมือนเปลือกของ เปือยน้ำ (Lagerstroemia floribunda)
สรรพคุณทางด้านสมุนไพร
- เปลือก : รสฝาด ปิดธาตุ สมานธาตุ แก้ท้องเสีย, ใช้เปลือก (หรือใช้เปลือกต้นโกงกาง) ทุบผสมเกลือหมักดองแมงกระพรุนให้แข็งตัวและกรอบ ช่วยถนอมอาหาร แมงกระพรุนดองใช้ลวกจิ้มน้ำจิ้ม ผัด หรือใส่ก๋วยเตี๋ยว
- เปลือก : แก้ท้องร่วง แก้ผายลม ขับระดู
- เปลือกหรือแก่น : ช่วยปรับธาตุ แก้ท้องร่วง ท้องเสีย
- ตำรับ ยาชักมดลูกให้เข้าอู่ ช่วยให้มดลูกเข้าอู่เร็วขึ้นหลังคลอดบุตร กระชับมดลูก รักษาอาการมดลูกอักเสบ
นอกจากนี้ ยังสามารถใช้ประโยชน์อื่นๆ เช่น ไม้ใช้ทำฟืนหรือเผาถ่าน เนื้อไม้แข็งแรงปานกลาง แปรรูปเป็นไม้ฝา กระดาน เสา โครงเคร่า ก่อสร้างบ้าน หรือทำเฟอร์นิเจอร์ เนื้อไม้แข็งแรงปานกลาง มอดเจาะกินได้ แต่แข็งแรงมากกว่า ต้นคางฮุง (Albizia lebbeckoides) ใช้ในงานก่อสร้าง
พันธุ์ไม้ยืนต้นมงคล ต้นอะไรขายดีที่สุด »