✓ต้นไม้: ผักปอด (ผักกาดนา) ลักษณะ ประโยชน์ ยอดอ่อนกินได้?
ผักปอด, ผักกาดนา (Goose weed)
ชื่อวิทยาศาสตร์ (ชื่อพฤกษศาสตร์)
ผักปอด (ผักกาดนา) ชื่อวิทยาศาสตร์ ว่า Sphenoclea zeylanica Gaertn. จัดเป็นพืชในสกุล Sphenoclea อยู่ในวงศ์ผักปอด (Sphenocleaceae) ซึ่งพันธุ์พืชนี้ ทางเราจัดไว้ในกลุ่มสมุนไพร
ชื่อพ้อง (Synonyms)
- Reichelia palustris Blanco
- Schrebera pongati DC.
- Pongatium indicum Lam.
- Pongatium spongiosum Blanco
- Pongatium zeylanicum Kuntze
- Rapinia herbacea Lour.
- Sphenoclea pongatium A.DC.
ชื่อไทย
ชื่อที่เป็นทางการ หรือ ชื่อราชการของพืชชนิดนี้ มีชื่อไทยว่า ผักปอด (อ้างอิงจากข้อมูลชื่อพรรณไม้แห่งประเทศไทย; เต็ม สมิตินันท์ ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2557)
ต้นผักปอด มีชื่อสามัญ (ภาษาอังกฤษ) ว่า Goose weed และยังมีชื่ออื่น ๆ ที่เป็นชื่อพื้นเมือง หรือชื่อท้องถิ่น ว่า ผักกุ่มป่า ผักปุ่มป่า ผักปุ่มปลา (เชียงใหม่), ผักปอด ผักปอดนา (ภาคกลาง), ผักกาดนา ผักอีเอี่ยน (อ.โพธิ์ตาก, อ.ศรีเชียงใหม่ หนองคาย)
นิเวศวิทยา
ต้นผักปอด (ผักกาดนา) ในประเทศไทยพบขึ้นตามที่โล่งแจ้งในพื้นที่ชื้นแฉะหรือมีระดับน้ำลึกไม่เกิน 30 ซม. มักพบตามนาข้าว ริมหนองน้ำ หรือ ลำธารที่มีน้ำไหลเอื่อย ที่ความสูงจากระดับน้ำทะเลไม่เกิน 1,000 ม.
การกระจายพันธุ์
การกระจายพันธุ์ของผักปอด (ผักกาดนา) พบค่อนข้างง่าย ทั่วประเทศ ต่างประเทศพบในเขตร้อนและกึ่งเขตร้อนในทวีปแอฟริกาและเอเชีย ปัจจุบันแพร่กระจายเข้าไปในเขตร้อนของทวีปอเมริกา
ผักปอด (ผักกาดนา) ออกดอกเดือนไหน
ต้นผักปอด (ผักกาดนา) ออกดอกและติดผลตลอดทั้งปี
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของผักปอด (ผักกาดนา)
- ลักษณะวิสัย: ไม้น้ำล้มลุก อายุปีเดียว รากยึดติดกับผิวดินท้องน้ำ
- ลำต้น: ลำต้นตั้งตรง สูง 0.3-1 ม. โคนต้นมักมีฟองน้ำสีขาวหุ้ม ลำต้นกลวง ทั้งต้นเกลี้ยง ไม่มีขน
- ใบ: ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปใบหอกหรือรูปไข่ ยาว 2-10 ซม. ปลายและโคนใบมน-แหลม เนื้อใบอ่อนนุ่ม ผิวใบด้านล่างสีเขียวนวล ก้านใบยาวได้ถึง 1 ซม.
- ดอก: ช่อดอกแบบหางกระรอก ทรงกระบอก ตั้งตรง ยาว 4-7 ซม. ออกตามปลายกิ่ง ดอกย่อยอยู่ชิดกัน รูปทรงคล้ายบาตร กว้าง 2 มม. มีกลีบเลี้ยงและกลีบดอกอย่างละ 5 กลีบ รูปไข่กว้าง กลีบเลี้ยงสีเขียว ยาว 2-2.5 มม. กลีบดอกสีขาว ยาว 3-4 มม.
- ผล: ผลรูปกลมแป้น กว้าง 2-4 มม. เมื่อแก่แห้งแตก มีเมล็ดขนาดเล็กจำนวนมาก
ประโยชน์
การใช้ประโยชน์ของผักปอด (ผักกาดนา) สามารถนำมาเป็นอาหาร ยอดอ่อน เป็นผักสดหรือลวกจิ้มน้ำพริก ป่น, ยอดอ่อน นำมาคั้นส้มผัก (ทำผักดอง)