✓พันธุ์กาแฟโรบัสต้า ชุมพร แนะนำพันธุ์กาแฟโรบัสต้า พันธุ์ดี?
พันธุ์กาแฟโรบัสต้า พันธุ์ชุมพร
โดยทั่วไป พันธุ์กาแฟมีอยู่หลายชนิด แต่ที่มีมูลค่าทางเศรษฐกิจปัจจุบัน ได้แก่ กาแฟอะราบิก้า (Arabica Coffee) และกาแฟโรบัสต้า (Robusta Coffee) ซึ่งในประเทศไทย มีการปลูกกาแฟโรบัสต้าถึงร้อยละ 87 (สำนักงาน เศรษฐกิจการเกษตร, 2553)
เนื่องจากกาแฟโรบัสต้า (Coffea canephora Pierre ex Froehner) สามารถเติบโตได้ดีใน พื้นที่ราบจนถึงที่สูงจากระดับน้ำทะเล 2,000 ฟุต ทนต่อโรค ทนต่ออุณหภูมิและความชื้นสูงได้ ให้ผลผลิตเมล็ดมาก กว่ากาแฟอะราบิก้า
กาแฟโรบัสต้า รสชาติเข้มข้น แม้ด้านคุณภาพเมล็ดจะต่ำและมีกลิ่นหอมน้อยกว่ากาแฟอะราบิก้า แต่กาแฟโร บัสต้าส่วนใหญ่ก็ใช้แปรรูปเป็นกาแฟผงสําเร็จรูปหรือกาแฟกระป๋องซึ่งมีมูลค่าในตลาดสูง (ปรัชญา, 2537)
ในอดีตเกษตรกรมักนิยมเพาะเมล็ดกาแฟโรบัสต้าเพื่อใช้ปลูกเอง ท่าให้กาแฟมีลักษณะและคุณภาพต่ำไม่ ได้มาตรฐาน เนื่องจากกาแฟโรบัสต้าไม่สามารถผสมตัวเองได้ ต้องผสมข้ามต้น (Cross-pollination) โดยอาศัยลม และแมลง ทําให้เกิดความหลากหลายจากการผสมข้าม
กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ จึงทําการ พัฒนาพันธุ์กาแฟโรบัสต้าขึ้น โดยสถาบันวิจัยพืชสวนร่วมกับบริษัท ควอลิตี้ คอฟฟี่ โปรดักท์ส (ประเทศไทย) จํากัด ตั้งแต่ ปี 2542 เพื่อให้ได้พันธุ์ที่ให้สูงทั้งผลผลิตและคุณภาพเมล็ดกาแฟ เป็นที่ยอมรับของเกษตรกรและภาค อุตสาหกรรม
ซึ่งปัจจุบันได้ผลิตกาแฟโรบัสต้าพันธุ์แนะนำ 5 พันธุ์ ได้แก่ พันธุ์ชุมพร 1, พันธุ์ชุมพร 2, พันธุ์ชุมพร 3, พันธุ์ชุมพร 84-4 และพันธุ์ชุมพร 84-5 ซึ่งมีคุณสมบัติ ดังนี้
1. พันธุ์กาแฟโรบัสต้า ชุมพร 1
พันธุ์กาแฟโรบัสต้า ชุมพร 1 เป็นพันธุ์กาแฟโรบัสต้าลูกผสมปล่อยตามธรรมชาติ เก็บรวบรวมจากแปลงเกษตรกรในเขตอำเภอสวี จังหวัดชุมพร แล้วนำมาปลูกรวบรวมเพื่อทําการคัดเลือกพันธุ์ที่ศูนย์วิจัยพืชสวนชุมพรตั้งแต่ปี 2532 เป็นต้นมา
ลักษณะประจำพันธุ์ มีทรงพุ่มปานกลาง ขอบใบเป็นคลื่น ปลายใบแหลม ผิวใบมันสีเขียว ดอกมีสีขาว ผลรูปร่างกลมรี ปลายมน ขนาดผลเฉลี่ย (กว้างxยาว) 1.29x1.48 เซนติเมตร ขนาดเมล็ดกาแฟเฉลี่ย (กว้างxยาวxหนา) 0.69x0.89x0.37 เซนติเมตร น้ำหนักเมล็ด 17.95 กรัมต่อ 100 เมล็ดแห้ง
จำนวนผลเฉลี่ย 22.5 ผลต่อข้อ อายุการเก็บเกี่ยวประมาณ 11 เดือน ให้ผลผลิตเฉลี่ย 349.8 กิโลกรัมต่อไร่ต่อปี ขนาดเมล็ดได้มาตรฐาน น้ำหนัก 17.95 กรัม/100 เมล็ด เมื่อทดสอบคุณภาพการชิมจัดอยู่ใน Class7.2 มีสารสกัดเนื้อกาแฟและคาเฟอีนค่อนข้างสูงร้อยละ 53.73 และ 2.01 ตามลำดับ (กรมวิชาการเกษตร, มปป.)
2. พันธุ์กาแฟโรบัสต้า ชุมพร 2
พันธุ์กาแฟโรบัสต้า ชุมพร 2 เป็นพันธุ์กาแฟสายพันธุ์ FRT 65 นำเข้าจากประเทศฝรั่งเศส ซึ่งได้รับความอนุเคราะห์จากบริษัทควอลิตี้ คอฟ ฟี่ โปรดักท์ส (ประเทศไทย) จำกัด เมื่อปี 2538 นำเข้ามาในรูปต้นอ่อนที่ได้จากการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อโดยวิธี somatic embryogenesis โดยมีแหล่งกำเนิดในประเทศ Togo ที่อยู่ในทวีปอัฟริกา จัดอยู่ในกลุ่มกาแฟพวก Congolese CIRAD ที่ได้เก็บรวบรวมและส่งมอบต่อให้แหล่งรวบรวมในฝรั่งเศสเมื่อปี 2532 สำหรับประเทศไทยแล้วพันธุ์นี้ได้ ดาเนินการปลูกเปรียบเทียบที่ศูนย์วิจัยพืชสวนชุมพร ตั้งแต่ปี 2542 เป็นต้นมา
ลักษณะประจำพันธุ์ มีทรงพุ่มปาน กลาง ใบสีเขียวเข้ม ขอบใบเรียบ ปลายใบแหลม ผิวใบเป็นมัน ดอกมีสีขาว ผลรูปร่างกลมรี ปลายมน ขนาดผลเฉลี่ย (กว้างxยาว) 1.18x1.32 เซนติเมตร ขนาดเมล็ดเฉลี่ย (กว้างxยาวxหนา) 0.64x0.84x0.35 เซนติเมตร น้ำหนักเมล็ด 16.2 กรัมต่อ 100 เมล็ด
จำนวนผลเฉลี่ย 11.85 ผลต่อข้อ อายุเก็บเกี่ยว 11 เดือน ให้ผลผลิตเฉลี่ย 349.3 กิโลกรัมต่อ ไร่ต่อปี ขนาดเมล็ดได้มาตรฐาน น้ำหนัก 16.2 กรัม/100 เมล็ด เมื่อทดสอบคุณภาพการชิมจัดอยู่ใน Class7.2 มีสาร สกัดเนื้อกาแฟและคาเฟอีนสูงร้อยละ 57.37 และ 2.44 ตามลำดับ (กรมวิชาการเกษตร, มปป.)
3. พันธุ์กาแฟโรบัสต้า ชุมพร 3
เป็นพันธุ์กาแฟโรบัสต้าที่นำเข้าและเปรียบเทียบพร้อมกับพันธุ์ชุมพร 2 มีแหล่งกำเนิดอยู่ในประเทศ Ivory Coast ในทวีปอัฟริกา เป็นลูกผสมระหว่างพวก Guinean กับ Congolese
ลักษณะประจำพันธุ์ มีทรงพุ่มปานกลาง ใบ สีเขียวเข้ม ดอกมีสีขาว ผลรูปร่างยาวรี ปลายผลแหลม ขนาดผลเฉลี่ย (กว้างxยาว) 0.97x1.54 เซนติเมตร ขนาด เมล็ดเฉลี่ย (กว้างxยาวxหนา) 0.49x0.77x0.33 เซนติเมตร
จำนวนผลเฉลี่ย 11.01 ผลต่อข้อ อายุเก็บเกี่ยวสั้น ประมาณ 9 เดือน ให้ผลผลิตเฉลี่ย 207.8 กิโลกรัมต่อไร่ต่อปี ขนาดเมล็ดได้มาตรฐาน น้ำหนัก 10.8 กรัมต่อร้อยเมล็ด เมื่อทดสอบคุณภาพการชิมจัดอยู่ใน Class7.2 มีสารสกัดเนื้อกาแฟและคาเฟอีนสูงร้อยละ 57.22 และ 2.67 ตาม ลำดับ (กรมวิชาการเกษตร, มปป.)
4. พันธุ์กาแฟโรบัสต้า ชุมพร 84-4
ลักษณะประจำพันธุ์ มีลำต้นตั้งตรง ใบรี ขอบใบเรียบเป็นคลื่น ผลรูปร่างรีแบนคล้ายผลละหุ่ง ขนาดผลเฉลี่ย (กว้างxยาวxหนา) 1.26x1.43x0.87 เซนติเมตร ขนาดเมล็ดเฉลี่ย (กว้างxยาวxหนา) 5.46x6.96x4.03 เซนติเมตร
จำนวนผลเฉลี่ย 88.1 ผลต่อกิ่ง จำนวนข้อที่ให้ผลเฉลี่ย 10.7 ข้อต่อกิ่ง อายุการเก็บเกี่ยวสั้นประมาณ 10 เดือน ผลผลิตเฉลี่ย 482 กิโลกรัมต่อไร่ต่อปี ขนาดเมล็ดได้มาตรฐาน น้ำหนัก 15.5 กรัมต่อ 100 เมล็ด เมื่อทดสอบคุณภาพ การชิมจัดอยู่ใน Class7.2 มีสารสกัดเนื้อกาแฟและคาเฟอีนค่อนข้างสูงร้อยละ 54.49 และ 2.24 ตามลำดับ (กรมวิชาการเกษตร, 2554)
5. พันธุ์กาแฟโรบัสต้า ชุมพร 84-5
ลักษณะประจำพันธุ์ มีลำต้นตั้งตรง ใบรี ขอบใบเรียบเป็นคลื่น ผลรูปร่างรีแบนคล้ายผลละหุ่ง ขนาดผล เฉลี่ย (กว้างxยาวxหนา) 1.26x1.44x0.84 เซนติเมตร ขนาดเมล็ดเฉลี่ย (กว้างxยาวxหนา) 5.93x7.74x4.23 เซนติเมตร
จํานวนผลเฉลี่ย 74.4 ผลต่อกิ่ง จํานวนข้อที่ให้ผลเฉลี่ย 11.1 ข้อต่อกิ่ง อายุการเก็บเกี่ยวประมาณ 10 เดือน ผลผลิตเฉลี่ย 427.7 กิโลกรัมต่อไร่ต่อปี ขนาดเมล็ดได้มาตรฐาน น้ำหนัก 17 กรัมต่อ 100 เมล็ด เมื่อทดสอบ คุณภาพการชิมจัดอยู่ใน Class7.2 มีสารสกัดเนื้อกาแฟและคาเฟอีนค่อนข้างสูงร้อยละ 55.55 และ 2.18 ตามลำดับ (กรมวิชาการเกษตร, 2554)
ปัจจุบันสถาบันวิจัยพืชสวนได้ทำการขยายพันธุ์ด้วยวิธีโซมาติก เอมบริโอจีนีซีส เพื่อให้ได้ปริมาณและ ลักษณะดีคงเดิมตามแม่พันธุ์ที่คัดไว้คราวละจํานวนมาก ต้นที่ได้สม่ำเสมอ แข็งแรง และมีรากแก้ว
นับเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพและรวดเร็ววิธีการหนึ่งสำหรับการผลิตในเชิงพาณิชย์ ซึ่งผลจากต้นกาแฟที่ได้จากวิธีการขยายพันธุ์ดัง กล่าวไม่สามารถนำไปขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ดได้ แต่สามารถนำกิ่งหรือแขนงไปขยายพันธุ์ด้วยการเสียบยอด ได้ (สถาบันวิจัยพืชสวน กรมวิชาการเกษตร, 2553)
ที่มา: กรมวิชาการเกษตร