เอื้องจิ๋วหอม คือต้นอะไร
เอื้องจิ๋วหอม คือ กล้วยไม้ป่า ที่มีลักษณะเป็นกล้วยไม้อิงอาศัย มีจุดเด่นอยู่ที่เป็นกล้วยไม้ต้นขนาดเล็กที่มีความน่ารักมาก
ดอกมีขนาดเล็ก แต่ให้ดอกพร้อมกัน 2-3 ช่อ ดอกพรูเต็มช่อ มีสีม่วงสดใส ดอกมีกลิ่นหอม นิยมปลูกเป็นไม้ประดับ กล้วยไม้ดอกหอม
ชื่อวิทยาศาสตร์
เอื้องจิ๋วหอม ชื่อวิทยาศาสตร์ คือ Schoenorchis fragrans (C.S.P.Parish & Rchb.f.) Seidenf. & Smitinand เป็นกล้วยไม้ที่จัดอยู่ในสกุลเอื้องจิ๋ว (Genus: Schoenorchis) ซึ่งอยู่ในวงศ์กล้วยไม้ (Family: Orchidaceae)
เอื้องจิ๋วหอม ยังมีชื่อท้องถิ่น ชื่ออื่นอีก คือ เอื้องมณีรัตนา, เอื้องจิ๋วมณีรัตนา, เอื้องจิ๋ว
ชื่อพ้อง (Synonyms) คือ
- Gastrochilus fragrans (C.S.P.Parish & Rchb.f.) Kuntze
- Saccolabium fragrans C.S.P.Parish & Rchb.f.
- Schoenorchis fragrans (E.C.Parish & Rchb.f.) Pradhan
- Schoenorchis manipurensis Pradhan
การกระจายพันธุ์
เอื้องจิ๋วหอม แหล่งที่พบในประเทศไทย มักพบเกาะอยู่บนต้นไม้ใหญ่ อยู่ในที่สูงกว่าระดับน้ำทะเลว่า 1,000 ฟุต เท่าที่สำรวจพบ พบที่ดอยสุเทพซึ่งอยู่สูงกว่าระดับน้ำทะเล 1,600 ฟุต นอกจากนั้นยังพบที่บริเวณภูพานและป่าใกล้เขื่อนจุฬาภรณ์ จังหวัดชัยภูมิ
ลักษณะพรรณไม้
เอื้องจิ๋วหอม จัดอยู่ในกลุ่มกล้วยไม้อิงอาศัย ช่วงลำต้นสูงประมาณ 11 ม.ม. มีรากเฉพาะส่วนโคนต้น ใบเรียงซ้อนชิด กัน ใบมีลักษณะป้อมและสั้น ยาวประมาณ 20 ม.ม. กว้างประมาณ 9 ม.ม. ปลายใบ หยักเว้าเป็น 2 แฉก แฉกแต่ละข้างยาวไม่เท่ากัน
ใบเอื้องจิ๋วหอม มีลักษณะเป็นใบหนา ผิวใบด้านบนไม่เรียบ เป็นรอย ขรุขระ ใบสีเขียวสด ที่ริมขอบใบด้านล่างมีสีม่วง สันกลางใบด้านล่างเป็นสันแหลม
ช่อดอกเอื้องจิ๋วหอม ออกช่อดอกจากตาทางด้านข้างของลำต้น มักให้ช่อดอกพร้อมกัน 2-3 ช่อ ก้านช่อดอกยาวประมาณ 8 ม.ม. ส่วนก้านช่อที่มีดอกยาวประมาณ 10 ซ.ม.
ดอกในช่อมีประมาณ 8-10 ดอก ดอก เรียงชิดกันแต่มักไม่เรียงเป็นระเบียบในช่อดอกกว้างประมาณ 4 ม.ม. กลีบดอกสีม่วงอ่อน สดใส ที่กลางกลีบมีขีดสีม่วงเข้มตามความยาวของกลีบ กลีบนอกขนาด 3 X 2 ม.ม.
โคนกลีบ กว้าง ปลายแหลม กลีบในมีขนาดเล็กกว่ากลีบนอก ขนาดประมาณ 2 X 1 ม.ม. ปลาย มนแหลมปากเป็นแผ่นยาว มีเดือยดอกยื่นยาวไปด้านหลังของดอก ปากยาวประมาณ 10 ม.ม.
ปลายเป็น 3 แฉก คือส่วนแผ่นปากและหูปาก แผ่นปากหนา สีม่วง ปลายปากเป็นจงอย แหลมโค้งงอขึ้น หูปากตั้งฉากกับแผ่นปาก ส่วนปลายกลมมน มีปุ่มใหญ่อยู่ที่กลางแผ่นปาก เส้าเกสรสั้นมากมีขนาด 1X 1 ม.ม. ดอกทั้งช่อบานทนประมาณ 10 วัน
ออกดอกช่วงเดือนไหน?
ดอกเอื้องจิ๋วหอม ออกดอกช่วงเดือน มีนาคมถึงพฤษภาคม ถ้าเลี้ยงไว้ในที่ อุณหภูมิค่อนข้างต่ำ เมื่อดอกบาน กลีบดอกจะบานออกเต็มที่ แต่ถ้านำมาเลี้ยงไว้ในที่ อุณหภูมิค่อนข้างสูง เช่น บริเวณกรุงเทพฯ ดอกจะแย้มกลีบออกเท่านั้น ไม่บานเต็มที่